Trawienie - na czym polega i dlaczego jest dla Ciebie tak ważne?

Trawienie jest istotnym procesem w naszym życiu. Każdego dnia potrzebujemy składników pokarmowych z jedzenia i napojów by prawidłowo funkcjonować oraz zachować zdrowie.

Zastanawiałaś się może kiedyś, jak dokładnie wygląda cały proces trawienia pokarmów? Organizm możemy porównać do fascynującej maszyny. Składającej się z narządów, które współpracują nawzajem dostarczają nam energii.

Podczas jedzenia, zaraz po rozgryzieniu w ustach rozpoczyna się pierwszy etap. Znasz to uczucie jak ślinka cieknie na widok pysznego pączka, prawda? 🥰 To ślinianki wytwarzają śluz, potrafią wytworzyć około 1,5 litra śliny na dobę. Ślinianki przyuszne produkują ślinę surowiczą, zawierającą w sobie enzym amylazę trawiący wielocukry. Ślinianki podjęzykowe tworzą ślinę śluzową, która zawiera w sobie mucynę, ułatwiającą łykanie pokarmu. 

Z ust pokarm trafia do żołądka. Pod wpływem wydzielanego soku żołądkowego zachodzi wstępne trawienie. Pokarm w żołądku zostaje zmieniony w miazgę. 

Sok żołądkowy - inaczej kwas żołądkowy - jest przezroczystą substancją wydzielaną przez gruczoły trawienne błony śluzowej żołądka. W skład soku wchodzą enzymy trawienne ( pepsyna, podpuszczka i lipaza), kwas solny, woda, śluz oraz sole mineralne. Żołądek potrafi wytworzyć około 1,5 litra dziennie soku żołądkowego.

Jak możesz sobie wyobrazić, sok trawienny w żołądku jest bardzo kwaśny. Jego pH wynosi 1-2  i jest niewiele mniej kwaśny od.. kwasu akumulatorowego 😲 ( pH kwasu akumulatorowego jest na poziomie 1). Kwas żołądkowy spokojnie poradzi sobie z trawieniem nawet kości 😲

Zadaniem soku żołądkowego jest odkażanie połkniętego pokarmu, pobudzenie mięśni do skurczów oraz pobudza pepsynogen, który uwalnia enzym pepsynę. Pepsyna jest bardzo ważnym enzymem, który rozkłada białka z pożywienia. Podpuszczka ma za zadanie rozkładać białko mleczne - czyli kazeinę. 
Po połączeniu wapnia z białkiem i podpuszczką powstaje serniczek 😊 (taki proces zachodzi jednak tylko u dzieci do lat trzech ). Lipaza natomiast zajmuje się trawieniem tłuszczów. Po całym tym procesie, miazga pokarmowa zostaje przesunięta do jelita cienkiego.

Potocznie zwane jelita dzielą się na cienkie i grube. 

Jelito cienkie jest głównym i najdłuższym narządem trawiennym. To tam zachodzi także proces wchłaniania. Nazywamy go jelitem cienkim ze względu na średnicę, która wynosi około 2,54 cm.  

Składa się z trzech części - dwunastnicy, jelita czczego oraz z jelita krętego. Jego długość może wynosić nawet około 5 metrów. To w tym miejscu rozpoczyna się główne trawienie. Ma za zadanie strawić i wchłonąć najważniejsze dla nas substancje. 

Błona jelita cienkiego jest pofałdowana i wyścielona kosmkami jelitowymi. Są to cienkie wypustki błony śluzowej (wyglądem przypominające palce) o wysokości od 0,5 do 1,5 mm. Jest ich tak dużo, że tworzą jakby aksamitną powierzchnię jelita. To one absorbują i transportują składniki odżywcze.   

Dwunastnica jest pierwszym a także najkrótszym odcinkiem jelita cienkiego. Nie przekracza zazwyczaj 25cm. Po dostaniu się do jelita białka i tłuszczu zostaje uwalniany hormon cholecystokinina, który pobudza wątrobę, pęcherzyk żółciowy i trzustkę. Następnie po uwolnieniu żółci i soku trzustkowego rozpoczyna się kolejne trawienie a także wchłanianie do krwiobiegu składników odżywczych ( białek, tłuszczy, węglowodanów a także wody). 

W dwunastnicy wchłaniane są witaminy takie jak : witamina A, D, E i K. 

Aby strawić pokarm w dwunastnicy i wchłonąć potrzebne nam substancje odżywcze, zostaje wydzielony hormon sekretyna, który ma za zadanie obniżyć kwaśne środowisko. Dzięki temu nasze jelita nie uszkadzają się od kwasu żołądkowego. 

Poprzez skurcze dwunastnicy - tzw. ruchy perystaltyczne - resztki pokarmu który się nie wchłonie w dwunastnicy, przedostaje się do kolejnej części jelit. 

Jelito czcze zajmuje się szybkim transportowaniem pokarmu do jelita krętego. W dalszym ciągu trawi oraz wchłaniania witaminy, minerały, białka, tłuszcze, węglowodany oraz wodę.

Ostatnim oraz najdłuższym odcinkiem jelita cienkiego jest jelito kręte. Przenosi odpady żywnościowe do jelita grubego. Z powodu rozmiaru to tutaj pokarm spędza najwięcej czasu. Jelito kręte jest szczególnie odpowiedzialne za wchłanianie witaminy B12. Wyściółka jelita krętego jest mniej przepuszczalna niż jelita czczego. 

W tym momencie nasze jelito przetrawiło i wchłonęło wszystkie najważniejsze dla przeżycia składniki - białka, węglowodany, tłuszcze, witaminy, minerały i bardzo istotna woda. Co następuje dalej? 

Cały odcinek jelita cienkiego wraz z żołądkiem, wątrobą i trzustką pracował na pełnych obrotach by pozyskać z pokarmu to co najważniejsze. Resztki pokarmowe trafiają wraz z wodą do jelita grubego. 

Jelito grube składa się z jelita ślepego z wyrostkiem robaczkowym, okrężnicy i odbytu. Osiąga około 130-150 cm długości a także w przybliżeniu około 8 cm średnicy. Jego zadaniem jest wydalenie resztek pokarmu z naszego organizmu ( kał ) oraz oddawanie moczu. 

Błona śluzowa jelita grubego nie posiada kosmków. Jej powierzchnia jest gładka i składa się z gruczołów, które wytwarzają śluz. 

Udział jelita grubego w trawieniu jest niewielki. Enzymy z jelita cienkiego przedostają się z miazgą pokarmową do jelita grubego. To tutaj rozpoczyna się proces gnilny niestrawionych resztek białka za pomocą bakterii. Rozpoczyna się wchłanianie aminokwasów, elektrolitów ( sód i potas) , witamin oraz wody. Jelito grube zawiera w sobie także bakterie fermentacyjne, które rozkładają błonnik na glukozę. Produkowane są także witaminy z grupy B. Podczas zwrotnego wchłaniania wody następuje zagęszczenie niestrawionych składników oraz powstawanie kału. Śluz wytwarzany przez komórki kubkowe błony śluzowej zlepia resztki pokarmowe. Kolejnym etapem jest wydalenie ich z organizmu. 

Jeśli dotarłaś do końca bardzo Ci dziękuję za poświęcony czas a zarazem gratuluję, ponieważ już wiesz na czym polega trawienie. Poznanie sposobu jak działają poszczególne organy i jak są złożone, pomogą Ci w zrozumieniu w przyszłości od czego zależne jest zdrowie. 

Pozdrawiam. 

Źródła:

Bogusław Marecki, Anatomia funkcjonalna, Tom II, UKŁADY.., Znaczenie i podział układu trawiennego. 

https://www.verywellhealth.com/duodenum-anatomy-4780308

https://my.clevelandclinic.org/health/body/duodenum

https://my-clevelandclinic-org.

https://www.britannica.com/science/digestion-biology

https://www-healthline-com.

https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/digestive-system-how-it-works

https://www.verywellhealth.com/understanding-intestinal-villi-562555

Disclaimer: nie jestem lekarzem. Stworzyłam tego bloga w celu informacyjnym, by dzielić się wiedzą i badaniami naukowymi. Treści zawarte na tej stronie nie są poradą medyczną. Jeśli cierpisz na jakąś chorobę, bierzesz leki, jesteś w ciąży lub karmisz piersią skontaktuj się z wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia w celu porady lekarskiej.